SANAYİDE ENERJİ YATIRIMLARINDA TEŞVİK, DESTEK, HİBE ÇALIŞMALARI

Teşvikler ve Destek Mekanizmaları :

VAP (Verimlilik Artırıcı Projeler) ve Gönüllü Anlaşmalar, endüstriyel işletmelerde enerji atıklarının, kayıpların ve verimsizliklerin giderilmesi için gerekli önlemlerin uygulanması amacıyla hazırlanır. Verimlilik Artırıcı Proje ve Gönüllü Anlaşma destekleri işletmelerin enerji verimliliğine yönelik olarak işletmelerinde uygulayacakları projelerin desteklenmesini öngörmektedir.

• VAP (Verimlilik Arttırıcı Projeler) :
• Enerji verimliliği potansiyeli bulunan, uygulanması durumunda 5 yılın altında kendini geri ödeyen projeler.
• Elektrik üretim faaliyeti gösteren lisans sahibi tüzel kişiler dışındaki yıllık toplam enerji tüketimleri 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) ve üzeri olan endüstriyel işletmeler VAP desteklerinden yararlanmak için başvuruda bulunabilirler.
• KDV hariç toplam yatırım bedeli en fazla 5 milyon Türk Lirası olan projelere, proje bedelinin %30’u hibe olacak şekilde destek verilmektedir.

– 5 Milyon TL’ye kadar,

– Geri ödeme süresi 5 yılın altında olan projelerde,

– Yatırım Bedelinin %30’u hibe olarak alınır.

• Gönüllü Anlaşmalar :
• Endüstriyel işletmenin geçmiş beş yıllık referans enerji yoğunluğuna göre anlaşma yapıldıktan sonraki üç yılda enerji yoğunluğunu ortalama olarak en az %10 oranında azaltmayı taahhüt ederek Bakanlık ile yaptığı anlaşmalardır.
• Elektrik üretim faaliyeti gösteren lisans sahibi tüzel kişiler dışındaki yıllık toplam enerji tüketimleri 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) ve üzeri olan endüstriyel işletmeler Gönüllü Anlaşma desteklerinden yararlanmak için başvuruda bulunabilirler.
• Taahhüdünü yerine getiren bir işletmenin anlaşmanın yapıldığı yıla ait enerji giderinin %30’u 1.000.000 TL’yi geçmemek kaydıyla destek mahiyetinde nakdi olarak karşılanır.

• 5. Bölge Teşvikleri :
• Enerji bakanlığının vereceği proje onayına istinaden yıllık asgari 500 TEP enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, mevcut duruma göre en az %  oranında enerji tasarrufu sağlayacak şekilde tasarlanan ve sağlanacak enerji tasarrufu ile yatırım geri dönüş süresi azami 5 yıl olan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar, yapılacağı bölgeye bakılmaksızın 5. Bölgede yapılacak olan yatırımlara sağlanan teşviklerden yararlandırılmaktadır.
• Faydalanılacak teşvikler, katma değer vergisi istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, faiz desteği ve yatırım yeri tahsisidir.
• Enerji verimliliği yatırım projelerinin 5. Bölge teşvikleri kapsamında değerlendirilmesini isteyen işletmeler başvurularını Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına yaparlar. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, projenin enerji verimliliği açısından uygunluğunu değerlendirmek üzere Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı’na gönderir.

• TTGV :
• Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı’nın (TTGV) Sanayi kuruluşlarının gerçekleştireceği Enerji Verimliliği, Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri alanlarındaki projelere destek sağlanmaktadır.

• KOBİ’lerde Enerji Verimliliği Destekleri :
• KOSGEB tarafından hedef kitlesinde yer alan işletmelerin, enerji verimliliği kapsamında alacakları etüt, danışmanlık ve eğitim hizmetlerine destek verilmektedir. KOSGEB’ in enerji verimliliği etüt ve danışmanlık destekleri; 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında yetkilendirilmiş Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketleri (EVD)’nden, enerji verimliliğine yönelik alacakları etüt ve danışmanlık hizmetlerine verilen destekleri kapsamaktadır.

• Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman (TURSEFF) Programı Destekleri :
• TURSEFF, enerji verimlilik ya da yenilenebilir enerji projelerine yatırım yapmak isteyen endüstriyel firmalar, ticari girişimciler ve özel konut sahiplerine yönelik kredi fırsatıdır. TURSEFF, müşterilerin ihtiyaçları doğrultusunda finansal destek sağlamaktadır: Kredi, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından geliştirilmiş olup krediler ortak bankalar yoluyla dağıtılır. Borç alan tarafların, mali olarak uygun olması, ortak bankanın kredi kriterlerine uyması ve ortak bankanın kredi değerlendirme usullerine uygun olarak onay alması gerekir. TURSEFF altında finanse edilen projeler belirli performans kriterlerini karşılamalıdırlar. Endüstriyel ve ticari işlemlerde enerji verimliliği özelliklerine ilişkin projeler, %20’den fazla enerji tasarrufu sağlamalıdır.

• Türkiye Kalkınma Bankası Dünya Bankası Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Kredisi :
• Özel Sektör tarafından gerçekleştirilecek yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji üretim yatırımları ve enerji verimliliği sağlayan yatırımların mal, hizmet, inşaat giderleri ve bunlara ilişkin danışmanlık hizmetlerinin finansmanıdır.
• Kredi Miktarı: En fazla 50 milyon USD’dır.

           Kredi Oranı: En fazla yatırım tutarının %75’i.

           İstenilecek minimum öz kaynak oranı %15’tir.

            Geri Ödeme Süresi: Değerlendirme sonucunda belirlenmektedir

• Uygulama: Proje konusu, “Yenilenebilir Enerji” ve “Enerji Verimliliği” tanımlarına uyan ve Türkiye Çevre Mevzuatı ile Dünya Bankası Çevre Politikasına uygun olan, ilgili Kurullarca getirilen düzenlemeler sonucu sahip olunması gereken tüm izin ve belgelere sahip olan yatırımcılar yararlanabilir.
• IPA DESTEKLERİ :

İlk Aşama (2007-2013) – Bölgesel Rekabet Edebilirlik Programı

İkinci Aşama ( 2014-2020) –  Rekabetçi Sektörler Programı

Programın, 2014-2020 yıllarını kapsayan, teknik adı Rekabetçilik ve Yenilik Operasyonel Programı (RYOP) olan ve tüm Türkiye’yi kapsayacak yeni döneminde ise yaklaşık 405 milyon avro bütçe oluşturuldu. Bu kapsamda, 2017 yılının Nisan ayında bir teklif çağrısına çıkıldı.

Yeni dönemi için 3 ana öncelik alanı belirlenmiş olup, bu öncelik alanlarına hizmet edecek faaliyetler çerçevesinde geliştirilecek projeler için çağrıya önümüzdeki dönemlerde çıkılması planlanmaktadır.

• ÖNCELİK ALANI 2 : Bilim, Teknoloji ve İnovasyon :

Desteklenecek Faaliyetler :

Enerji verimliliği, temiz teknolojiler, endüstriyel simbiyoz (ortak yaşam) ve yeşil ekonomiler gibi konularda Ar-Ge faaliyetleri (İhtisas Ar-Ge merkezlerinin kurulması, bu alanlardaki projelerin desteklenmesi vb.)

• UFUK 2020 :
• Avrupa Birliği’nin HORIZON 2020 Araştırma ve İnovasyon Çerçeve Programı, 2014-2020 yılları arasını kapsayan bir hibe programı olup toplam bütçesi € 80 milyar Euro’dur. Türkiye’nin €451 milyon Euro katılım payı vererek dâhil olduğu AB HORIZON 2020 Hibe Programıdır.
• Açılan proje çağrılarına Türkiye’den üniversiteler, akademisyenler, araştırma merkezleri, büyük sanayi kuruluşları, KOBİ’ler, Ar-Ge merkezleri, bilim insanları, sivil toplum kuruluşları, kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, TGB’ler, TTO’lar, kalkınma ajansları, teknoloji tabanlı girişimciler, uluslararası örgütler, ve bireysel araştırmacılar hibe başvurusunda bulunabilmektedirler.